Domyślna treść artykułu.

W każdym nowo utworzonym artykule pokaże się wpisany tutaj tekst. Wpisz więc tutaj domyślną treść nowego artykułu lub instrukcję dodawania nowego artykułu dla swojego klienta.

                           Leoncin - źródła historyczne

     Historia miejscowości Leoncin liczy sobie około 150 lat. Wtedy to pojawia się jej nazwa w księgach metrykalnych Parafii Głusk. Wcześniej w tym miejscu funkcjonował jedynie niezamieszkały przez stałych mieszkańców folwark należący do majątku Gniewniewice.

      Pierwotnie do majątku Gniewniewice należały wsie: Gniewniewice (Stare, Nowe, Folwarczne), Teofile, Michałów, a także znajdujący się na terenie powstałej później wsi Leoncin - folwark, gdzie po wybudowaniu kościoła pod koniec XIX wieku rozwinęło się osadnictwo. Dobra Gniewniewice  odwiecznie należały do Szymanowskich - właścicieli Leszna i wielu innych majątków. Potwierdzają to lustracje województwa rawskiego z XVI i XVII wieku. Wbrew niektórym przekazom, nie należały one do przybyłej dopiero pod koniec XVIII wieku do I Rzeczypospolitej z Meklemburgii rodziny Danglów. Owszem, Karol Fryderyk Dangel był swego czasu administratorem należącego do Szymanowskich majątku Leszno, a zatem być może i Gniewniewic, lecz administrator to nie właściciel.

        Na terenie  dzisiejszej gminy Leoncin znajdowały się ówcześnie tylko dwa majątki prywatne: Gniewniewice oraz Secymin (z wsiami: Secyminek, Krubiczew, Ośniki, Polesie, Nowiny). Pozostałe dobra to tzw. królewszczyzny. W ich skład poza Puszczą Kampinoską wchodziły dzierżawione różnym posesorom dobra Głusk, Mała Wieś, Wilków, Grochale, Rybitew, Sowia Wola, a także powstałe w Puszczy w XVIII wieku osady budnicze - Górki, Budy, Dąbrowa, Zamość, Cisowe i inne. Po III rozbiorze owe dobra również stały się przedmiotem, bądź rozdawnictwa urzędnikom aktualnego zaborcy, bądź sprzedaży, czy wreszcie parcelacji i nadań chłopskich. Osobną własność stanowiły Piaski (zwane później Duchownymi, po wycięciu lasu pod nową wieś Piaski Królewskie). Piaski (wg. regestru Księcia Mazowieckiego Konrada) zostały darowane 5 listopada 1282 r. przez ich właścicielkę Sarę (córkę rycerza Markusza) na rzecz biskupa płockiego Tomasza. Później przez wiele wieków należały do klasztoru Kanoników Regularnych w Czerwińsku.

        Odnośnie wybudowania kościoła w Leoncinie wiedza czerpana z Kroniki Parafii Głusk wskazuje, iż na skutek powtarzających się powodzi podmywających będący w złym stanie kościół parafialny, nowy proboszcz ks. Hipolit Nowiński dwa tygodnie po objęciu parafii w 1879 r. zakupił "spory grunt z dwoma wzgórzami" z istniejącego tam folwarku Leoncin. Leoncin pojawia się w zapisach ksiąg metrykalnych w 1868 r., lecz nazwa ta mogła być używana wcześniej, gdyż w owym czasie nie było tam wsi ze stałymi mieszkańcami rejestrowanymi w owych księgach. Można zaryzykować hipotezę, iż nazwa folwarku prawdopodobnie pochodzi od imienia współwłaścicielki majątku Leonii Krysińskiej (lata 1856 - 1868). Błędny jest powtarzany niekiedy przekaz wiążący nazwę Leoncin z Leonem Chrystowskim. Po pierwsze osoba o tym imieniu w rodzinie Chrystowskich nie występuje, po drugie zaś nazwa Leoncin pojawia się w zapisach ksiąg metrykalnych przed zakupem majątku przez Wincentego-Ludomira Chrystowskiego i jego żonę. W czasie gdy ks. Hipolit Nowiński kupuje grunt, zgodnie z księgą hipoteczną dóbr Gniewniewice, właścicielem majątku był Kajetan Dzierżanowski. W sierpniu 1880 r. proboszcz zamieszkał na wzniesionej w nowym miejscu plebanii. W 1881 r. wykonano fundamenty pod nowy kościół, a wcześniej na teren założonego cmentarza przeniesiono z Głuska drewnianą kaplicę. Mury nowego kościoła stanęły w 1883 r. Po wielkiej powodzi w 1884 r. proboszcz uzyskał od Cara pomoc 5.000 rubli na wykończenie kościoła. W tymże roku majątek Gniewniewice nabyli Chrystowscy. W dniu 20 czerwca 1886 r. nowy kościół został konsekrowany przez biskupa Kazimierza Ruszkiewicza - sufragana warszawskiego. Budowniczy kościoła ksiądz Hipolit Nowiński zmarł 25 kwietnia 1894 r. w wieku 64 lat.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Wykaz właścicieli majątku Gniewniewice według urzędowych wpisów w Księdze Hipotecznej, założonej na podstawie prawa z 1818 r. (tzw. Hipoteka Warszawska).

I. Jan Szymanowski - pułkownik wojsk koronnych (żonaty z Marianną Świdzińską) -wpis na podstawie zeznania w Sądzie Apelacyjnym Departamentu Warszawskiego z roku 1807 o nabyciu majątku w drodze donacji (posiadał również majątek Leszno)

- do 28 lipca 1820 r.

II. Michał Szymanowski - właściciel dóbr Leszno i Białuty

- od 28 lipca 1820 r.

- do 16 marca 1826 r.

III. Maurycy Szymanowski

- od 16 marca 1826 r.

- do 12 marca 1830 r. (przymusowo wywłaszczony wyrokiem z dnia 12 sierpnia 1829 r. i apelacji w Sądzie Apelacyjnym Królestwa Polskiego z dnia 18 września 1829 r.)

IV. Michał Piotrowski - deputowany na Sejm Królestwa Polskiego

- od 12 marca 1830 r. (nabył dobra Gniewniewice na licytacji za sumę 86.040 złotych polskich, razem z żoną Julią z Zawadzkich)

- do 2 maja 1832 r.

V. Teofil Andrzej Piotrowski - właściciel nieruchomości w Warszawie

- od 2 maja 1832 r. (nabył Gniewniewice od Michała Piotrowskiego na podstawie aktu darowizny)

- do 23 stycznia 1856 r.

VI. Michał i Leonia Krysińscy - urzędnik w rządzie gubernialnym

- od 23 stycznia 1856 r. (odkupili majątek za sumę 160.000 złotych polskich)

- do sierpnia 1868 r.

VII. Kazimierz Kossobudzki

- od sierpnia 1868 r. (odkupił majątek za sumę 15.750 rubli srebrem)

- do lutego 1869 r.

VIII. Kajetan Dzierżanowski

- od lutego 1869 r. (nabył majątek w drodze zamiany z Kazimierzem Kossobudzkim za dobra Rugienice w Okręgu Płockim)

- do 1884 r.

IX. Wincenty-Ludomir i Klara-Seweryna Chrystowscy - dymisjonowany carski generał saperów z żoną

- od 1884 r. (nabyli majątek za sumę 18.000 rubli srebrem)

- do 1914 r.

X. Wincenty-Seweryn Chrystowski - syn Wincentego i Klary

- od 1914 r.

- do (brak wpisu)

XI. Ludomir Chrystowski - syn Wincentego-Seweryna i Jadwigi-Józefy Pawliczus

i Wincenty-Kazimierz Chrystowski -syn Wincentego-Seweryna i Kazimiery-Magdy z Grot-Bęczkowskich

- według aktu z 18 marca 1938 r. niepodzielnie władają majątkiem po ojcu.

UWAGI:

- Ludomir i Wincenty-Kazimierz Chrystowscy byli ostatnimi współwłaścicielami systematycznie parcelowanego majątku Gniewniewice.

- Wincenty-Kazimierz Chrystowski (1902r. - 27.11.1943 r.) do wybuchu II wojny światowej był wójtem gminy Leoncin. Zamordowany przez Niemców w Obozie Koncentracyjnym w Pomiechówku. Jego żona Stanisława po wojnie pracowała w Ministerstwie Rolnictwa, zmarła 23 grudnia 1989 r.

                                                                                           Opracował: Bogusław Orzechowski                                                                             

Bibliografia:

Akta hipoteczne majątku Gniewniewice: Zespół tzw. Hipoteki Warszawskiej w APW;

Akta metrykalne Parafii Rzymskokatolickiej w Głusku;

Regestr dokumentów Księcia Mazowieckiego Konrada z 5.11.1282 r.: Archiwum Diecezjalne w Płocku;

Katalog zabytków sztuki w Polsce - PAN, tom X, zeszyt 10, WAiF, Warszawa 1987 r.;

Lustracje województwa rawskiego 1564r. i 1570 r.: Z. Kędzierska, Warszawa 1987 r.;

Lustracje województwa rawskiego XVII w.: Z. Kędzierska, Warszawa-Wrocław-Kraków 1965 r;

Ks. Z. Skiełczyński: "Dzieje parafii Głusk-Leoncin": Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie 1984 r. zeszyt 9-10. 

To jest element tekstowy. Kliknij ten element dwukrotnie, aby edytować

To jest element tekstowy. Kliknij ten element dwukrotnie, aby edytować tekst. Możesz też dowolni

To jest element tekstowy. Kliknij ten element dwukrotnie, aby edytować tekst. Możesz też dowo

Education © 2017 • Created with WebWave

Rób responsywne strony w Webwave takie jak ta

Nam delenit fuisset dissentiunt eu, mel ei rebum voluptatum appellantur, cu ipsum nostrud recusabo nec.